Archiwa tagu: Monteverdi

Il combattimento di Tancredi et Clorinda

Il combattimento di Tancredi et Clorinda SV 153 – Pojedynek Tankreda z Kloryndą

madrigale in genere rappresentativo
muzyka Claudio Monteverdi
libretto wg „Jerozolomy wyzwolonej” Torquata Tassa
premiera w Palazzo Mocenigo w Wenecji, karnawał 1624

Premierowa obsada:
Testo (tenor)
Clorinda (sopran)
Tancredi (tenor)

Treść

Testo przedstawia bohaterów opowieści: chrześcijańskiego rycerza Tankreda i córkę króla Etiopów, Kloryndę. Tankred wyzywa zbrojną Kloryndę na pojedynek, sądząc, że jest mężczyzną. Trzykrotnie nieomal ją zabija, lecz dziewicy udaje się wyrwać ze śmiertelnego uścisku. Tankred pyta ją o imię, ona jednak odmawia odpowiedzi i obrzuca go wyzwiskami. W czwartym starciu Tankred zadaje przeciwnikowi śmiertelną ranę. Klorynda prosi o chrzest przed śmiercią. Tankred napełnia hełm wodą i uchyla przyłbicę konającej Kloryndzie. Dopiero wówczas ją poznaję i popada w rozpacz. Klorynda, szczęśliwa, wydaje ostatnie tchnienie.

Wykonania w Polsce

Relacje

Il ballo delle Ingrate

Il ballo delle Ingrate, SV 167 – Balet Pań Niewdzięcznych

ballo w jednym akcie
muzyka Claudio Monteverdi
libretto Ottavio Rinuncini
premiera w Palazzo Ducale w Mantui, 4 czerwca 1608

Premierowa obsada:
Wenus (sopran) – Settimia Caccini
Amor (sopran)
Jedna z Niewdzięcznych (sopran) – Virginia Andreini
Pluton (bas)

Treść

Wenus i Amor skarżą się Plutonowi na Niewdzięczne, które nie chcą kochać. Wenus prosi Plutona, aby wypuścił na chwilę uwięzione Niewdzięczne, aby świat ujrzał męki, nałożone nań za obojętność i wzgardę, która okazywały swoim wielbicielom. Pluton wygłasza kazanie. Jedna z niewdzięcznych opłakuje swe błędy i żegna się ze słońcem.

Wykonania w Polsce

Arianna

Arianna – Ariadna

zaginione (zachował się tylko Lament Ariadny)
tragedia in musica w jednym akcie
muzyka Claudio Monteverdi
libretto Ottavio Rinuncini
premiera w Palazzo Ducale w Mantui, 28 maja 1608, z okazji ślubu księcia Francesca Gonzagi z księżniczką Małgorzatą Sabaudzką

Premierowa obsada:
Apollo, Wenus (sopran) – Settimia Caccini
Amor, Arianna (sopran) – Virginia Andreini
Teseo (tenor) – Francesco Rasi
Dorilla
Tirsi
Bachus
Jowisz
Dorada
Posłaniec

Apollo w towarzystwie Wenus i Amora wita książęcych małżonków (prolog). Tezeusz i Ariadna lądują na wyspie Naksos. Wita ich chór rybaków. Duchy nakłaniają Tezeusza do porzucenia śpiącej Ariadny i powrotu do Aten. O świcie Ariadna z Dorillą, swą powiernicą, szukają Tezeusza. Posłaniec przynosi wieść o jego odpłynięciu. Ariadna lamentuje (zachowane Lamento). Do brzegu wyspy przybijają statki. Pasterz Tirsi zapowiada przybycie boga Bachusa, który pragnie zalecać się do Ariadny, Amor spieszy mu z pomocą. Wenus i Jowisz błogosławią nowej parze.

Wykonania w Polsce

Opery Monteverdiego

Gli amori di Diana ed’Endimione – zaginione, intermedium w czterech scenach, libretto nieznane, premiera w Palazzo Ducale w Mantui, podczas karnawału 1604/1605, trzecia z planowanych pięciu intermezzo wprowadzonych pomiędzy aktami l’Aminta według Tasso, wykonane w Teatro Farnese w Parmie, 13 grudnia 1628, z okazji ślubu Odoarda Farnese z Margueritą de’Medici

Gli amori de Dido e Enea – zaginione, intermezzo, libretto Ascanio Pio, druga z planowanych pięciu intermezzo wprowadzonych pomiędzy aktami l’Aminta wg Torquata Tassa, wykonane w Teatro Farnese w Parmie, 13 grudnia 1628, z okazji ślubu Odoarda Farnese z Małgorzatą de’Medici

Andromeda – zaginione, favola in musica, libretto Ercole Marigliani, premiera w Palazzo Ducale w Mantui, podczas karnawału 1619/1620

Apollo e Dafne – zaginione, znane z listów Monteverdiego, kantata teatrale/ballo, libretto Alessandro Striggio, premiera w Palazzo Ducale w Mantui, luty 1620

Gli Argonauti – zaginione, znane z listów Monteverdiego, intermezzo/mascherata, libretto Ascanio Pio/Claudio Achillini, czwarta z planowanych pięciu intermezzo wprowadzonych pomiędzy aktami l’Aminta wg Torquata Tassa, wykonane w Teatro Farnese w Parmie, 13 grudnia 1628, z okazji ślubu Odoarda Farnese z Margueritą de’Medici

Arianna 

Armida abbandonata – zaginione, znane z listów Monteverdiego, libretto wg „Jerozolimy wyzwolonej” Torquata Tassa, skomponowane 1626/1627 dla Mantui

Il ballo delle Ingrate

Il combattimento di Tankredi e Clorinda

Bradamante (Meliso e Bradamante) – zaginione, intermezzo, libetto wg Torquata Tassa, wykonane w Teatro Farnese w Parmie, 13 grudnia 1628, z okazji ślubu Odoarda Farnese z Margueritą de’Medici

La conjiunta d’Alceste e d’Admeto – zaginione, niedokończone, libretto Scipione Agnelli, luty 1617, zamówione z okazji ślubu księcia Ferdinanda Gonzagi z księżniczką Katarzyną di Medici,

Delia e Ulisse – napisane we współpracy z Francesco Manelli, dla Teatro Giustavilanni w Bolonii, 1630

La finta pazza Licori – zaginione, znane z listów Monteverdiego, commedia pastorale, libretto Giulio Strozzi, premiera 1627, zamówienie Vincenta II Gonzagi na jego inaugurację jako księcia Manui

L’incoronazione di Poppea

L’Idropica – zaginione, prolog „Ha cento lustri con etereo giro”, libretto Gabriello Chiabrera wg „La idropica” Giovanniego Battisty Guariniego, premiera w Mantui, 2 czerwca 1608, z okazji ślubu księcia Francesca Gonzagi z księżniczką Małgorzatą Sabaudzką (intermezzi: Salomone Rossi, Giovanni Giacomo Gastoldi, Paolo Biat, Giulio Cesare Monteverdi)

La Maddalena – prolog „Su le penne de’venti il ciel varcando”,wg La Magdalena Giovanniego Battisty Anreiniego, premiera w Mantui, marzec 1617

Mercurio e Marte – zaginione, Borneo regale, libretto Claudio Achillini, premiera Palazzo Farnese w Parmie, 21 grudnia 1628

Le nozze d’Enea con Lavinia – zaginione, tragedia di lieto fine, libretto Giacomo Badoro, premiera w Teatro SS. Giovanni e Paolo w Wenecji, 1641

Le nozze di Tetide – zaginione, znane z listów Monteverdiego, favola marittima, libretto Scipione Agnelli, 1616, zamówione z okazji ślubu księcia Ferdinanda Gonzagi z księżniczką Katarzyną di Medici

L’Orfeo

Proserpina rapita – zaginiona, libretto Giulio Strozzi, premiera w Palazzo Mocenigo w Wenecji, kwiecień 1630 z okazji ślubu Lorenza Giustinianiego z Giustnianą, córką Moceniga

Il ritorno d’Ulisse in patria

Tirsi e Clori – ballo, libretto Alessandro Striggio, premiera w Palazzo Ducale w Matui, styczeń 1616

La vittoria d’amore – zaginione, baletto, libretto Bernardo Morando, premiera w Citadella w Piacezy, 7 lutego 1641

Opery

Achille in Sciro Johann Adolf Hasse

Aci, Galatea e Polifemo Georg Friedrich Haendel

Acis and Galatea Georg Friedrich Haendel

Admeto, Rè di Tessaglia Georg Friedrich Haendel

Adriano in Siria Giovanni Battista Pergolesi

Agrippina Georg Friedrich Haendel

Alceste Georg Friedrich Haendel

Alcina Georg Friedrich Haendel

Alessandro Georg Friedrich Haendel

Alessandro Severo Georg Friedrich Haendel

Alexander’s Fest Georg Friedrich Haendel

Almira Georg Friedrich Haendel

Amadigi di Gaula Georg Friedrich Haendel

Antigono Johann Adolf Hasse

Arbace Georg Friedrich Haendel, Leonardo Vinci, Johann Adolph Hasse

Arianna Claudio Monteverdi

Arianna in Creta Georg Friedrich Haendel

Ariodante Georg Friedrich Haendel

Armide Jean Baptiste Lully

Arminio Georg Friedrich Haendel

Atalanta Georg Friedrich Haendel

Attlio Regolo Johann Adof Hasse

Il ballo delle Ingrate Claudio Monteverdi

Berenice, Regina d’Egitto Georg Friedrich Haendel

Caio Fabrizio Johann Adolf Hasse

Castor et Pollux Jean-Philippe Rameau

Il combattimento di Tancredi e Clorinda Claudio Monteverdi

The Comical History of Don Qiochote Purcell Henry

Comus Georg Friedrich Haendel

Daphne Georg Friedrich Haendel

Deidamia Georg Friedrich Haendel

Dido and Aeneas Purcell Henry

Ezio Georg Friedrich Haendel

The Fairy Queen Purcell Henry

Faramondo Georg Friedrich Haendel

Farnace Antonio Vivaldi

Il Flaminio Giovanni Battista Pergolesi

Flavio, Re de’Longobardi Georg Friedrich Haendel

Il Floridante Georg Friedrich Haendel

Lo frate’nnamorato Giovanni Battista Pergolesi

Germanico in Germania Nicola Porpora

Gismondo, Re di Polonia Leonardo Vinci

Giulio Cesare in Egitto Georg Friedrich Haendel

Hercules Georg Friedrich Haendel

Hippolyte et Aricie Jean Philippe Rameau

L’incoronazione di Poppea Claudio Monteverdi

Israel in Egypt Friedrich Georg Haendel

Jephtha Georg Friedrich Haendel

Judas Maccabaeus Georg Friedrich Haendel

Juditha triumphans Antono Vivaldi

Livietta e Tracollo Giovanni Battista Pergolesi

Marc’Antonio e Cleopatra Johann Adolf Hasse

Muzio Sevola Georg Friedrich Haendel

Naïs Jean-Philippe Rameau

L’Olimpiade Giovanni Battista Pergolesi

L’Orfeo Claudio Monteverdi

Ottone, Re di Germania Georg Friedrich Haendel

Il pastor fido Georg Friedrich Haendel

Platée Jean-Philippe Rameau

Il prigioner superbo Giovanni Battista Pergolesi

Radamisto Georg Friedrich Haendel

Rinaldo Georg Friedrich Haendel

Il ritorno d’Ulisse in patria Claudio Monteverdi

Rodelinda, Regina de’Longobardi Georg Friedrich Haendel

Rodrigo Georg Friedrich Haendel

Salustia Giovanni Battista Pergolesi

San Casimiro, Re di Polonia Alessandro Scarlattti

Saul Geor Friedrich Haendel

Semiramide riconosciuta Leonardo Vinci

Il Sant’Alessio Landi Stefano

La serva padrona Giovanni Battista Pergolesi

Samson Georg Friedrich Haendel

San Casimiro Rè di Polonia Alessandro Scarlatti

Sigismodo Gioachino Rossini

Susanna Georg Friedrich Haendel

Tamerlano Georg Friedrich Haendel

The Tempest Purcell Henry

Tirsi e Clori Claudio Monteverdi

Tolomeo ed Alessandro Domenico Scarlatti

Tolomeo, Rè di Egitto Georg Friedrich Haendel

Il trionfo del Tempo e del Disinganno Georg Friedrich Haendel

Il Venceslao Antonio Caldara

Monteverdi Claudio

właśc. Bernardo_Strozzi_-_Claudio_Monteverdi_(c.1630)Claudio Giovanni Crettinnieo Antonio Monteverdi

Ur. 15 maja 1567 w Cremonie

Zm. 29 listopada 1643 w Wenecji

Włoski kompozytor, skrzypek i śpiewak wczesnego baroku, jeden z twórców opery

 

Jego nauczycielem był najprawdopodobniej Marc’Antonio Ingegneri, maestro do capella katedry w Cremonie. Już jako młodzieniec objawił talent muzyczny, a swoje pierwsze kompozycje opublikował w wieku 15 lat. W 1587 wydał pierwszą księgę madrygałów.

Od 1592 na służbie dworu Gonzagów w Mantui (jako suonatore di vivuola), publikował kolejne księgi (1592, 1603, 1605). Na dworze Gonzagów skomponował swoją pierwszą operę L’Orfeo (1607), po niej zaś Ariannę (1608), z której ocalał jedynie słynny Lament. W 1610 roku skomponował nieszpory Vespro della Beata Vergine.

Wkrótce poślubił Claudię de Cattaneis i miał z nią troje dzieci. Owdowiał w 1607 roku. Po śmierci księcia Vincenta Gonzagi w 1612 roku odszedł z dworu i objął posadę maestro di capella w weneckiej bazylice św. Marka. Było to jedno z najbardziej prestiżowych stanowisk muzycznych w ówczesnej Italii. W 1632 roku przyjął święcenia kapłańskie. Uprawiał w tym czasie przede wszystkim muzykę sakralną – psalmy i koncerty wokalne zebrane w księgę Selva morale e spirituale (1640) oraz kolejne księgi madrygałów (1614, 1618, 1632, 1638 – z dialogiem dramatycznym Combattimento di Tancredi e Clorinda). W Wenecji wystawił swoje ostatnie opery: Il ritorno d’Ulisse in Patria, 1640, Le nozze d’Enea con Lawinia, 1641 (zaginiona) i L’incoronazione di Poppea, 1643. Zmarł 29 listopada 1643 roku w Wenecji.

Opery Claudia Monteverdiego