Archiwa tagu: opera barokowa

L’Olimpiade

L’Olimpiade – Olimpiada

opera seria w trzech aktach
muzyka Giovanni Battista Pergolesi
libretto Pietro Metastasio
premiera w Teatro Tordinona w Neapolu, 8 stycznia 1735

Premierowa obsada:
Clistene, król Sykionu (tenor) – Giovanni Battista Pinacci
Aristea, córka Clistene, zakochana w Megacle (sopran-kastrat) – Mariano Nicolini
Argene, księżniczka kreteńska zakochana w Licidzie, (sopran-kastrat) – Priori Panini
Licida, królewicz kreteński (sopran-kastrat) – Francesco Bilancioni
Megacle, przyjaciel Lipidy, zakochany w Aristei (sopran-kastrat) – Domenico Ricci
Aminta, mentor Licidy (tenor)
Alcandro, powiernik króla (alt)

Akt I

Licydas, syn króla Krety, jest zakochany w Aristei, córce Klistenesa, króla Sykionu, który urządza w Olimpii igrzyska. Jednak jej rękę zdobędzie tylko zwycięzca. Licydas wzywa przyjaciela, Megaklesa, ateńskiego atletę, winnego mu życie, aby wziął udział w igrzyskach i zdobył rękę Aristei. Megakles i Aristea kochają się potajemnie. Megakles nie zna nagrody za zwycięstwo w igrzyskach. Argene, kreteńska księżniczka zakochana w Licydasie, żyje wśród pasterzy. Licydas musiał zerwać zaręczyny na rozkaz ojca. Argene zwierza się Aristei z miłości do Licydasa i niechęci do Megaklesa, którego kazano jej poślubić. Aristea próbuje odwlec igrzyska. Argene cierpi na wieść, że Licydas bierze w nich udział. Licydas wyjawia Megaklesowi stawkę zawodów. Ten waha się pomiędzy przyjaźnią i miłością.

Akt II

Alcandro, powiernik króla Klistenesa, przynosi księżniczkom wieść o zwycięstwie rzekomego Licydasa. Obie rozpaczają. Amintas, powiernik Licydasa, próbuje pocieszyć Argene, jednak bezskutecznie. Rzekomy Licydas, czyli Megakles, staje przed królem i deklaruje chęć poślubienia Aristei. Powierza ją swemu rzekomemu słudze, czyli Licydasowi. Dopiero sam na sam z księżniczką Megakles wyjawia ukochanej prawdę. Ta pada zemdlona. Ocknąwszy się, znajduje się w ramionach Licydasa, którego miłość odrzuca. Argene grozi, że wyjawi fałszerstwo królowi. Amintas przynosi wieść o samobójstwie zrozpaczonego Megaklesa. Król skazuje oszusta na wygnanie. Licydas rozpacza.

Akt III

Megakles przeżył próbę samobójstwa, Aristea chce się zabić, zostaje jednak uratowana przez Argene. Zrozpaczony Licydas próbował zamachu na króla. Wieść o tym zdarzeniu przynosi Aristei Alcandro. Aristea postanawia wstawić się za zbrodniarzem, Argene chce jego śmierci, Megakles pragnie jego uniewinnienia. Amintas postanawia umrzeć wraz z księciem. Licydas jest gotowy na śmierć, chce tylko jeszcze raz ujrzeć Megaklesa. Przyjaciele żegnają się. Argene, zdjęta litością chce ofiarować swoje życie za życie niewiernego kochanka. Król Klistenes dostrzega na jej szyi drogocenny naszyjnik należący do jego syna Filintasa, którego rozkazał zabić Alcandrowi z powodu przepowiedni, iż podniesie on rękę ojca. Naszyjnik jest prezentem od Licydasa, a właściwie Filintasa, którego Alcandro oszczędził i oddał na wychowanie Amintasowi. Wyroku nie można cofnąć, jednak Megakles uświadamia królowi, że po zakończeniu igrzysk traci on władzę w Olimpii, Klistenes oddaje więc Licydasa pod sąd ludu, który udziela mu przebaczenia. Obie zakochane pary – Licydas i Argene oraz Aristea i Megakles – łączą się w miłości.

Wykonania w Polsce

Lo frate’nnamorato

Lo frate’nnamorato – Zakochany braciszek

commedia per musica w trzech aktach
muzyka Giovanni Battista Pergolesi
libretto Gennaro Antonio Federico w dialekcie neapolitańskim
premiera pierwszej wersji w Teatro San Giovanni dei Fiorentini w Neapolu, 27 września 1732, z intermezzo bez tytułu
premiera drugiej wersji w Neapolu, karnawał 1734

Premierowa obsada:
Marcaniello (bas) – Fiacomo d’Ambrosio
Don Pietro, syn Marcaniella (bas) – Girolamo Piano
Lucrezia, córka Marcaniella (alt)
Ascanio, adoptowany syn Marcaniella (sopran) – Teresa Passaglione
Don Carlo (tenor) – Giambattista Ciriaci
Nena, siostra Niny, bratanica Don Carla (sopran) – Marianna Ferrante
Nina, siostra Neny, bratanica don Carla (alt)
Vanella, służąca Don Carla (sopran) – Margherita Pozzi
Cardella, służąca Marcaniella (sopran) – Wirginia Gasparonio

Akt I

W okolicy Capodimonte odpoczywają dwie rodziny: rzymska rodzina Don Carla i neapolitańska familia Marcaniella. Głowy rodzin uzgodniły mariaże: Marcaniello chce poślubić Ninę, bratanicę Don Carla, a jej siostrę Nenę wydać za swego syna Don Pietra. Don Carlo chce pośluć córkę Marcaniella Lucrezię. Vanella i Cardella, służące rodzin, odkryły te plany. Młodzi nie chca się im podporządkować. Don Pietro zaleca się do służących i dowiaduje się, że Nena pogardza nim. Obie siostry, które wspominaja zaginionego w dzieciństwie grata, wzdychają do Ascania, adoptowanego syna Marcaniella. Również Lucrezia darzy go uczuciem. Nena zaskakuje Don Pietra na zalotach do Vanelli i zrywa z nim. Marcaniello jest wściekły.

Akt II

Marcaniello składa wizytę Don Carlowi, gdzie przekonuje się, że Nina gardzi nim. Don Pietro wysyła Ascania do Neny, która wyznaje młodzieńcowi miłość. Nina i Nena żądają, żeby Ascanio wybrał jedną z nich, lecz on zapewnia, że kocha obie. Lucrezia jest zazdrosna. Marcaniello wyładowuje złość na Ascaniu.

Akt III

Kwitnie uczucie między Ascaniem i Neną. Marcaniello i Don Pietro sekundują pojedynkowi Vanelli i Cardelli. Ascanio i Marcaniello pojedynkują się. Ranny Ascanio ujawnia znamię i okazuje się zaginionym bratem Niny i Neny, porwanym przez zbójców i odnalezionym i wychowanym przez Marcaniella. Ascanio zaręcza się z Lucrezią, Don Carlo i Marcaniello pozostają samotni.

Livietta e Tracollo

Livietta e Tracollo – Livietta i Tracollo

intermezzo w dwóch częściach do opery Adriano in Siria, znane również jako La contadina astuta
muzyka Giovanni Battista Pergolesi
libretto Tommaso Mariani
premiera w Teatro San Bartolomeo w Neapolu, 25 października 1734

Premierowa obsada:
Livietta (sopran) – Lura Monti
Tracollo (bas) – Gioacchino Corrido
Fazenda (rola niema)
Fulva (rola niema)

Intermezzo primo

Tracollo przebrany za ciężarną kobietę z Polski, okradł brata Livietty. Livuietta i flulvia przebioeraja się francuskie wieśniaczki i udają, że śpia pod drzewem. Przebrany Tracollo ze swym sługą Facendem, próbuje okraść śpiące. Kobieta wołają na pomoc wieśniaków. Tracollo jest zmuszony ujawnić się i przyrzec Liviecie małżeństwo. Jednak ivietta odrzuca go i grozi donosem do władz, nie zważając na groźbę samobójstwa.

Intermezzo secondo

Tracollo przebiera się za astrologa i zaleca się do Livietty. Przedstawia się jako duch Tracolla. Livietta pada bez ducha. Zrozpaczony Tracollo uznaje swe grzechy. Wzruszona Livietta wstaje i zgadza się na małżeństwo.

 

Premiera w Polsce 1971, Teatr Wielki.

La serva padrona

La serva padrona – Służąca panią

intermezzo w dwóch częściach do opery Il prigioner superbo
muzyka Giovanni Battista Pergolesi
libretto Gennaro Antonio Federico na motywach sztuki Jacopa Angelo Nelli
premiera 28 sierpnia lub 4 września 1733 w Teatro San Bartolomeo w Neapolu
(prapremiera w Polsce 1774 – wersja niemiecka, 1780 – wersja polska)

Obsada premierowa:
Serpina (sopran) – Laura Monti
Uberto (bas) – Gioacchino Corradi
Vespone (rola niema)

Intermezzo primo

Bogacz Umberto na próżno czeka na śniadanie i pomoc w ubieraniu ze strony swej służącej Serpiny. Ta nie tylko nie zamierza mu pomagać, ale zarządza całym domem żelazną ręką. Rozstawia po kątach zarówno Umberta, jak i niemego służącego Vespone. W końcu Umberto nakazuje Vespone, aby natychmiast znalazł mu żonę. Serpina jest pewna, że to ona jest najlepszą kandydatką.

Intermezzo secondo

Serpina namawia Vespone do udawania zakochanego w niej żołnierza. Chce w ten sposób wzbudzić zazdrość Umberta. Umberto zrazu jest zadowolony, jednak Serpina przynosi mu wiadomość od rzekomego narzeczonego – ma jej dać obfite wiano. Umberto decyduje, że w takim razie woli sam poślubić Serpinę. Vespone ujawnia się, Serpina pada w ramiona Umberta.

Wykonania w Polsce

 

Il prigioner superbo

Il prigioner superbo – Dumny więzień

drama per musica w trzech aktach
muzyka Giovanni Battista Pergolesi
libretto Gennaro Antonio Federico na motywach „La fede tradita e vendicata” Francesca Silvianiego
premiera 28 sierpnia lub 4 września 1733 w Teatro San Bartolomeo w Neapolu, z intermezzo La serva patrona

Premierowa obsada:
Rosmene, córka Sostrata (sopran) – Anna Bagnolesi
Metale, król Gotów (alt) – Lucia Grimami
Micisda, książe czeski (alt) – Anna Mazzoni
Ericlea, księżniczka norweska ( sopran) – Rosa Mamcini
Sostrate, król Norwegii ( tenor) – Giovanni Battista Pinacci
Viridate, książe duński (sopran-kastrat) – Antonio Vastoro

Akt I

Ericlea, księżniczka norweska, przybywa na dwór króla Gotów Metalce, którego ma poślubić. Metalce wespół z sojusznikami pokonał króla Sostrata, uwięził władcę i jego córkę Rosmenę. Jej rękę ofiaruje sojusznikowi, duńskiemu księciu Viridate. Jednak sam wpada w sidła miłości i zakochuje się w Rosmene. Ericlea jest zazdrosna, tymczasem Rosmene odtrąca zaloty króla i lekceważy obawy jego narzeczonej. Ericlea szuka zemsty i wzywa na pomoc swego dawnego kochanka, czeskiego księcia Micisdę.

Akt II

Viridate nie chce odstąpić królowi narzeczonej i czyni mu wyrzuty. Metalce postanawia przekonać Sostrata do oddania mu córki, obiecując mu zwrot tronu. Sostrate go zwodzi, w końcu odrzuca z pogardą tę propozycję. Metalce chce go zabić, jednak na drodze staje mu Viridate. Na rozkaz Metalce zostaje aresztowany i podobnie jak Sostrate skazany na śmierć. Rosmene żegna się z ojcem. Metalce zmusza ją do wybrania, którego z dwóch skazańców chce ocalić. Rosmene poświęca Viridata.

Akt III

Micisda przynosi Viridate wyrok śmierci podpisany przez Rosmenę. Wyjawia mu przy tej okazji zamiary Ericlei. Rosmene przybywa do lochu i wysłuchuje wyrzutów ojca i ukochanego. Metalce szykuje się do ślubu z Rosmene, Ericlea przygotowuje zemstę. Rosmene okazuje tyranowi nienawiść. Nadchodzi wieść o buncie, przygotowanym przez Erocleę. Metalce popada w rozpacz. Jednak zyskuje przebaczenie Sostrata, który odzyskuje tron, oddaje rękę Rosmeny Viridatowi, zaś skruszony Metalce poślubia Ericleę.

Il Flaminio

Il Flaminio – Flaminio

commedia per musica w trzech aktach
muzyka Giovanni Battista Pergolesi
libretto Gennaro Antonio Federico
premiera w Teatro Nuovo w Neapolu, jesień 1735

Premierowa obsada:
Polidoro, brat Agaty, zakochany w Giustinii (tenor) – Pietro Vitale
Flaminio, występujący pod imieniem Giulia, kochanek Giustinii (sopran) – Antonia Colosanti
Giustinia, młoda wdowa, zakochana we Flaminiu (mezzo-sopran) – Paola Fernandez (?)
Agata, siostra Polidora, zakochana w Giuliu (sopran) – Anna Cialfieri
Ferdinando, narzeczony Agaty (tenor) –
Checca, służąca Giustinii (sopran) – Margherita Pozzi
Bastiano, służący Polidora (bas) – Girolamio Piani

Akt I

Polidoro mieszka z siostrą Agatą w willi pod Neapolem. Jest zakochany w młodej wdowie, Giustinii, która zgodziła się za niego wyjść. Jednak Giustinia kocha się w sekretarzu Polidora, Giuliu, w którym rozpoznała swego dawnego adoratora, Flaminia. Agata również kocha się w Giuliu. Przybywa jej narzeczony, Ferdinado, spotyka się jednak z chłodem ze strony Agaty. Giustinia podejrzewa, że Giulio odwzajemnia uczucia Agaty, ten jednak odrzuca oskarżenia. Polidoro zaleca się do Checci, służącej Giustinii, którą adoruje jego służący Bastiano.

Akt II

Ferdinando chce odzyskać serce Agaty. Giustinia z trudem znosi obojętnośc Giulia. Polidoro odkrywa uczucie, jakim siostra darzy jego sekretarza i zwalnia go. Flaminio wyznaje uczucia giustinii, jednak nie odkrywa swojej prawdziwej tożsamości. Podczas urodzin Checci Polidoro odbywa wyścig w workach z Bastianem, co Giustinia wykorzystuje jako pretekst do zerwania zaręczyn.

Akt III

Flamino odrzuca zaloty Agaty i wzdycha do Giustinii. Porzucony Polidoro postanawia go zabić, jednak jego strzelba nie jest nabita. Giustinia oddaje rękę Flaminiowi, Agata zgadza się poślubić Ferdynanda, a Checca – Bastiana.

 

Adriano in Siria

Adriano in Siria – Hadrian w Syrii

dramma per musica w trzech aktach
muzyka Giovanni Battista Pergolesi
libretto Pietro Metastasio
premiera w Teatro San Bartolomeo w Neapolu, 25 października 1734, z intermezzo Livietta e Tracollo

Premierowa obsada:
Adriano, cesarz rzymski (sopran) – Maria Marta Monticelli
Sabina, narzeczona Adriana (sopran) – Catering Fumagalli
Osroa, król Partów (tenor) – Francesco Tolve
Emirena, córka Osroa, narzeczona Farnaspe (sopran) – Giustina Turcotti
Farnaspe, książe partyjski (mezzosopran – kastrat) – Gaetano Majorano „Caffarelli”
Aquilio, trybun rzymski (sopran) – Margherita Chimenti „La Droghierina”

Akt I

Cesarz Hadrian podbija królestwo Partów i więzi króla Osroa i jego córkę Emirenę. Zakochuje się w Emirenie, zapominając o rzymskiej narzeczonej Sabinie. Osroa odrzuca zaproszenie do Antiochii, jednak dołącza dyskretnie do orszaku księcia Farnaspe, narzeczonego Emireny. Farnaspe prosi Hadriana o uwolnienie Emireny, Hadrian nie chce mu odmówić. Jego zausznik, trybun Aquilio jest z tego niezadowolony, ponieważ kocha Sabinę i uczucie Hadriana do Emireny jest mu na rękę. Aquilio zdobywa zaufanie Emireny, która obawiając się cesarza, ukrywa miłość do Farnaspa. Farnaspe jest zrozpaczony. Cesarz Hadrian, wiedziony uczuciem i nadzieją, proponuje Emirenie małżeństwo i tron. Niespodziewanie przybywa Sabina. Osroe nocą podpala pałac, rzucając podejrzenie na księcia. Farnaspe rzuca się w ogień na ratunek Emirenie, czym przekonuje ją o swojej miłości. Hadrian wtrąca księcia do więzienia.

Akt II

Emirena wyjawia Sabinie swoje uczucie do księcia. Sabina przyrzeka pomoc w ucieczce jej i Farnaspa. Podczas ucieczki kochankowie dostają się w ogień walki. Osroa twierdzi, że zabił cesarza. Hadrian jednak przeżył i podejrzewa o zamach Farnaspa. Emirena wskazuje prawdziwego sprawcę, nie rozpoznając swego ojca. Hadrian więzi cała trójkę: Osroa, Emirenę i Farnaspa.

Akt III

Aquilio namawia Sabinę do wyjazdu i radzi cesarzowi, by poprosił Osroa o rękę Emireny w zamian za wolność i tron. Jednak Osroa nie ufa cesarzowi i utwierdza Emirenę w niechęci do Hadriana. Cesarz postanawia przykuć wroga do swego rydwanu podczas triumfalnego wjazdu do Rzymu. Farnaspe pragnie ratować życie króla. Sądząc, że cała Azja ucierpi od gniewu cesarza, prosi Emirenę, by uległa Hadrianowi. Sabina spotyka Hadriana nad brzegiem morza i w rozmowie ujawnia intrygi Aquilia. Z miłości do Hadriana jest gotowa odstąpić go Emirenie. Cesarz wzruszony jej szlachetnością ułaskawia wszystkich, łączy Emirenę i Farnaspa i poślubia Sabinę.

 

Inscenizacje przedstawiane w Polsce.

 

 

Il Sant’Alessio – wykonania

1998, 10 stycznia – Warszawska Opera Kameralna

Kierownictwo Muzyczne: Władysław Kłosiewicz
Reżyseria: Ryszard Peryt
Scenografia: Andrzej Sadowski
Choreografia: Jolanta Kruszewska

Wykonawcy:
Roma/Angelo – Dorota Całek
Alessio – Piotr Wojtasiewicz
Curtio – Krzysztof Kur
Martio – Bernard Pyrzyk
Demonio – Grzegorz Zychowicz
Nutrice – Urszula Jankowska
Sposa – Marzann Rudnicka
Madre – Urszula Palonka
Eufemiano – Jerzy Knetif
Adrasto – Piotr Łykowski
Ninzio – Miochał Kanclerski
Religione – Mirosława Tukalska
Demonio – Zdzisław Kordyjalik, Jacek Wisłocki, Zbigniew Dębko
Domestici – Aleksandra Bubicz, Iwona Kowałkowska, Ewa Mikulska, Jacek Wisłocki
Profeta – Sławomir Jurczak

Zespół Solistów WOK

 

 

Il Sant’Alessio

Il Sant’Alessio – Święty Aleksy

dramma musicale w trzech aktach
muzyka Stefano Landi
libretto Giulio Rospigliosi
premiera w Palazzo Barberini ai Giubbonari w Rzymie, 8 marca 1631, wznowiona 21 lutego 1632 na inaugurację Palazzo Barberini alle Quatro Fontane
dekoracje sceniczne Pietro da Cortona

Premierowa obsada:

Sant’Alessio (sopran-kastrat) – Angelo Ferrotti (?)
Roma (sopran chłopięcy) – Paoluccio cipriani
Eufemiano (bas) – Francesco Bianchi
Adrasto (tenor)
Curtio (sopran)
Martio (alt)
Demon (bas) – Bartolomeo Nicolini (?)
Mamka (alt)
Małżonka (sopran-kastrat) – Marc’Antonio Pasqualini (?)
Matka (sopran)
Anioł (sopran)
Religia (sopran)
Nuncjusz (alt)

Prolog

Zapowiedź wystawienie dramatu opowiadającego o św. Akejsym na cześć gościa, księcia Aleksandra Karola Wazy. Pesni na chwałę Rzymu.

Akt I

Senator rzymski Eufemian zwierza się rycerzowi Adraście z troski o ukochanego syna, Aleksego, który przepadł bez wieści. Adrasto przyznaje, że słyszał o Aleksym w Palestynie z ust pobożnego pielgrzyma. Aleksy bowiem uciekł od bogactw i moralnej nędzy Rzymu i jako żebrak żyje potajemnie w pałacu ojca, prześladowany przez rozpustników Kurcjusza i Marcjusza. Czyny Aleksego wywołują furię Demona. Matka bohatera i jego Małżonka wciąż go opłakują. Domownicy modlą się  za niego.

Akt II

Demon knuje spisek mający zawrócić Aleksego z drogi wyrzeczeń: nakłania jego Małżonkę, alby wyruszyła w świat ma poszukiwanie męża, licząc, iż Aleksy ujawni wówczas swą tożsamość. Małżonka Aleksego i jego Matka chcą wyruszyć wspólnie na poszukiwania. Aleksy, nie ujawniając swej tożsamości, błaga je o rezygnację z tego niebezpiecznego przedsięwzięcia. Aleksy szuka rady w modlitwie do bożego miłosierdzia. Waha się, czy powinien ujawnić swą tożsamość i zrezygnować z ascezy. Demon staje przed nim w przebraniu Pustelnika i próbuje go zwieść. Z nieba zstępuje anioł i przepędza Demona, obiecując Aleksemu wieczną nagrodę. Marcjusz bierze Demona za prawdziwego pustelnika i drwi z niego. Demon zsyła nań boleści. Religia  sławi w niebiosach zwycięstwo Aleksego nad pokusami. Nowina o niosącym pociechę głosie z niebios dociera do Eufemiana.

Akt III

Demon pogrąża się w piekielnej otchłani. Głos z niebios wzywa wiernych do Eufemiana i nakłania do oddania czci słudze bożemu, który oddał ducha. Eufemian i Matka rozpoznają w nim swojego syna. Chór aniołów koi ich ból. Religa i i Cnota nadają imię Aleksego jednej z rzymskich świątyń.

Wykonania w Polsce