2018, 14, 15 września – Festiwal Oper Barokowych, Mała Warszawa (d. Fabryka Trzciny) w Warszawie
Kierownictwo muzyczne – Lilianna Stawarz
Reżyseria i choreografia – Jacek Tyski Kostiumy – Marta Fiedler Światła – Krzysztof Wójcik Multimedia – Sylwester Łuczak
Wykonawcy: Alcina (sopran) – Olga Pasiecznik
Ruggiero (mezzosopran) – Anna Radziejewska
Morgana (sopran) – Olga Siemieńczuk
Bradamante (mezzosopran) – Joanna Krasuska-Motulewicz
Melisso (bas) – Artur Janda
Oronte (tenor) – Karol Kozłowski
Oberto (mezzosopran) – Joanna Lalek
Tancerze: Martyna Dobosz, Emilia Wacholska, Carlos Martin-Perez, Marcin Krajewski, Bartosz Zyśk, Jennifer Rivera
Chór Collegium Musicum UW
Royal Baroque Ensemble pod dyr. Lilianny Stawarz:
Skrzypce barokowe: Grzegorz Lalek (koncertmistrz), Ludmiła Piestrak, Kamila Guz, Marcin Sochan, Alicja Sierpińska
Altówki barokowe: Marcin Stefaniuk, Małgorzata Feldgebel
Wiolonczele barokowe: Maciej Łukaszuk, Jakub Kościukiewicz
Kontrabas barokowy: Grzegorz Zimak
Chitarrone: Henryk Kasperczak
Fagot barokowy: Szymon Józefowski
Oboje barokowe: Magda Karolak, Agnieszka Mazur
Flety proste: Marek Nahajowski, Paweł Iwaszkiewicz
Klawesyn: Lilianna Stawarz
Georg Friedrich Haendel, Samson HWV 57 Centrum Kongresowe ICE, Kraków
8.07.2018
Wykonawcy
Samson (tenor) – Juan Sancho
Dalila, żona Samsona, Izraelitka (sopran) – Heidi Stober
Micah, przyjaciel Samsona (kontratenor) – Jakub Józef Orliński
Manoah, ojciec Samsona, Harapha, siłacz filistyński – Lisandro Abadie
Chór Capelli Cracoviensis Capella Cracoviensis
dyr. Jan Tomasz Adamus
Przyznam od razu, że oratoria to nie jest ta część twórczości Haendla, która kocham najbardziej. Jednak kiedy na tegorocznych Misteriach Paschaliach pokazano pieczołowicie przygotowanego przez Johna Butta Haendlowskiego Samsona, musiałam go zobaczyć. Zwłaszcza że koncert był transmitowany przez telewizję Mezzo, co świadczy o prestiżu tego wykonania.
W najśmielszych snach jednak nie przypuszczałam, że zaledwie po trzech miesiącach będę miała okazję usłyszeć Samsona po raz kolejny, a tym razem z materią oratorium zmierzy się grupa wykonawców – soliści, chór i orkiestra Capelli Cracoviensis – pod kierunkiem Jana Tomasz Adamusa. Koncert miała z założenia skromniejsza obsadę i nie był tak szumnie zapowiadany, w gronie miłośników Haendla cieszył się jednak nie mniejszym zainteresowaniem. I trzeb a przyznać, że spełnił większość pokładanych w nim nadziei.
Samson w ICE; fot. CC
Skromniejsza obsada to grupa zaledwie czterech solistów (w kwietniu śpiewało ośmiu!). Miało to oczywiście konsekwencje – część z nich musiała wykonać dwie role, do mniejszych epizodów dobrano głosy spośród chórzystów.
Główną gwiazdą tego koncertu był bez wątpienia Juan Sancho. Był Samsonem znakomitym, pełnym pasji, emocji z początku tłumionych, później wybuchających silnie, aż po końcową determinację i poświęcenie. Wszystkie te niuanse zostały podane bezbłędnie, a Juan Sancho w moim osobistym rankingu przechodzi z szufladki „niezły tenor” do szufladki „tenor świetny”. Poza wszystkim przyćmił w moim odbiorze kompletnie Jamesa Waya, który kreował Samsona w poprzedniej wersji.
Juan Sancho jako Samson; fot. CC
Drugą z żywiołowo odbieranych gwiazd był z pewnością Jakub Józef Orliński. Ten młody kontratenor o ciepłej, stosunkowo niskiej barwie głosu był do roli Micaha wprost wymarzony. Głosowo bezbłędnie, interpretacyjnie świetny, wyróżniał się zwłaszcza w recytatywach i ariach lirycznych, w których jego muzyczna wrażliwość i subtelność robiła największe wrażenie (Then long eternity shall greet your bliss, The Holy One of Israel be thy guide). Co ciekawe – zarówno w pierwszym składzie wykonawców, jak podczas poprzedniego koncertu tę rolę kreowały kobiety (Caitlin Hulcup, mezzosopranistka o pięknej, głębokiej barwie głosu była zresztą jednym z mocniejszych punktów kwietniowego wykonania). Jednak obsadzenie w tej partii kontratenora, zwłaszcza wykonawcę o takiej wrażliwości jak Orliński, było świetnym posunięciem.
Jakub Józef Orliński jako Micah; fot. CC
Mniej superlatywów zbiorą ode mnie pozostali. Heidi Stober to świetny, ekspresyjny sopran dramatyczny i w ariach wymagających dramatyzmu jej rozwibrowany głos dobrze się sprawdzał. Jednak w pierwszej połowie drugiego aktu, gdy Dalila odwiedza Samsona w więzieniu i próbuje go powtórnie uwieść – brakowało mi w jej śpiewie lekkości i kokieterii, którą tak świetnie odegrała w kwietniu Eleanor Dennis. Jej odrzucenie przez Samsona nie wydało dzięki temu aż tak dziwaczne… Choć trzeba przyznać, że duet Dalili i jej filistyńskiej służącej, której partię wykonała jedna z sopranistek chóru (My faith and truth, o Samson, prove), było uderzająco pięknym fragmentem koncertu, jednym z nielicznych nagrodzonych prze widownię natychmiastową owacją.
Podwójna rolę dźwigał też bas Lisandro Abadie – w pierwszym i trzecim akcie śpiewał partię ojca Samsona, Manoaha, w drugim – bufoniastego filistyńskiego siłacza Harapha. Wbrew oczekiwaniom lepszy był w tej pierwszej, lirycznej, nieco słabszy w drugiej, pozornie łatwiejszej. Być może zawiodła go vis comica – Harpha jest postacią przerysowaną i stwarza możliwości grania na nieco groteskowej nucie (aria Honour and arms scorn such a foe).
Soliści w komplecie, w głego Jan Tomasz Adamus; fot. CC
Chór Capelli został ustawiony prze Adamusa w porządku „mieszanym”, co z jednaj strony dawał równowagę głosów w chórze, z drugiej jednak – mam wrażenie – osłabiało siłę partii chóralnych, tak istotnych w tym oratorium. Na szczęście „bitwa na bogów” pomiędzy Izraelitami i Filistynami w finale drugiego aktu (To song and dance we give the day vs. Fix’d in his everlasting seat) wypadła wystarczająco okazale!
Capella Cracoviensis to obecnie orkiestra światowego formatu – w grze instrumentalistów pod batutą Jana Tomasza Adamusa nie znajduję słabych punktów, nawet blachy „dały radę”.
Kolejne wysłuchanie Haendlowskiego Samsona potwierdziło moje refleksje, które obszernie opisałam po kwietniowym koncercie. Akt pierwszy nadal uważam za nudny (choć tym razem zasnęłam tylko raz), akt drugi za fantastyczny, stricte operowy, pełen ekspresji i nieoczekiwanych zwrotów akcji, akt trzeci jest dramatycznym i patetycznym podsumowaniem całości. Cudownie było pogrążyć się ponownie w trzygodzinnej Haendlowskiej uczcie!
2023, 16 i 17 marca – Polska Opera Królewska, Teatr Królewski w Łazienkach, Warszawa
Wersja dwuaktowa (HWV 49a)
Kierownictwo muzyczne – Krzysztof Garstka
Reżyseria, reżyseria świateł – Natalia Kozłowska
Scenografia – Marianna Oklejak
Kostiumy – Paulina Czernek
Projekcje – Marek Zamojski
Przygotowanie zespołu wokalnego – Jakub Szafrański
Konsultacje choreograficzne – Joanna Lichorowicz-Greś
Wystąpili: Acis – Łukasz Kózka/Jacek Szponarski Galatea – Sylwia Stępień/Dorota Szczepańska Damon – Aleksander Rewiński/Sylwester Smulczyński Polyphemus – Paweł Michalczuk/Mikołaj Bońkowski Pasterze – Zespół Wokalny POK: Małgorzata Rudnicka, Maria Złotek, Marta Schnura, Joanna Talarkiewicz, Jakub M. Grabowski, Andrzej Klepacki, Paweł kowalewski, Mikołaj Zgódka, Samuel Ferreira, Grzegorz Żołyniak
Zespół Instrumentów Dawnych Polskiej Opery Królewskiej Capella Regia Polona
dyr. Krzysztof Garstka
2024, 25 kwietnia – Filharmonia im. Karola Szymanowskiego, Kraków
Capella Cracoviensis, dyr. Marcin Świątkiewicz
Wykonawcy:
Zuzanna – Solomiia Pavlenko
Sługa i Daniel – Karolina Augustyn
Joakim – Rafał Tomkiewicz
Pierwszy Starzec – Zbigniew Malak
Drugi Starzec i Chilkiasz – Paweł Konik
2022, 7-9 października – 11 Festiwal Oper Barokowych Warszawskiej Opery Kameralnej
Inscenizacja i reżyseria – Tomasz Cyz
Kierownictwo muzyczne – Dirk Vermeulen
Scenografia i kostiumy – Natalia Kitamikado
Choreografia – Weronika Bartold
Reżyseria światła – Katarzyna Łuszczyk
Inspicjent – Renata Tokarska
Wykonawcy
Dydona/Spirit – Margarita Slepakova, Natalia Rubiś
Eneasz – Artur Janda, Paweł Horodyski
Belinda – Anna Zawisza
Kobieta (Dama) – Dorota Szczepańska, Anna Werecka
Czarownica – Roksana Wardenga, Wanda Franek
Pierwsza Wiedźma – Joanna Radziszewska, Anna Koehler
Druga Wiedźma – Karolina Róża Kowalczyk, Ewa Puchalska
Żeglarz – Tomasz Grygo, Aleksander Słojewski
Aktorzy/Performerzy
Weronika Bartold, Weronika Humaj, Małgorzata Czyżowska, Szymon Roszak, Maciej Cymorek, Maciej Zuchowicz
Zespół Wokalny Warszawskiej Opery Kameralnej
Kierownik Zespołu Wokalnego – Krzysztof Kusiel-Moroz
Orkiestra Instrumentów Dawnych Warszawskiej Opery Kameralnej
Musicae Antiquae Collegium Varsoviense
2021, 01 lutego – Festiwal Opera Rara, premiera online
Reżyseria i choreografia: Natalia Iwaniec
Wykonawcy:
Capella Cracoviensis
Dydona – Ilona Szczepańska
Belinda – Magdalena Łukawska
Eneasz – Piotr Kwinta
Czarnoksiężnik – Przemysław Bałka
Żeglarz – Szczepan Kosior
Duch – Katarzyna Brajner
Wiedźmy/soprany – Michalina Bienkiewicz, Katarzyna Brajner
Alty – Dorota Dwojak-Tlałka, Łukasz Dulewicz
Tenory – Andrij Khorsik Piotr Windak, Szczepan Kosior
Basy – Marek Opaska, Przemysław Bałka
Agnieszka Świątkowska, Beata Nawrocka – skrzypce; Jacek Dumanowski – altówka, Konrad Górka – wiolonczela; Michał Bylina – kontrabas; Aleksander Mocek – klawesyn.
Ilona Szczepańska w słynnym Lamencie Dydony
2019, 26/27 października – Polska Opera Królewska, Teatr Królewski w Łazienkach
Kierownictwo muzyczne: Krzysztof Garstka
Reżyseria, reżyseria świateł: Natalia Kozłowska
Scenografia: Marlena Skoneczko
Choreografia: Edgar Lewandowski
Przygotowanie Zespołu Wokalnego: Lilianna Krych
Wykonawcy:
Prolog:
Febus – Michał Janicki
Pierwsza Nereida – Małgorzata Grzegorzewicz-Rodek
Druga Nereida – Iwona Lubowicz
Wenera – Olga Pasiecznik/Aneta Łukaszewicz
Wiosna – Marta Boberska
Pierwsza pasterka – Agnieszka Kozłowska
Druga Pasterka – Joanna Talarkiewicz
On – Krzysztof Łazicki/Antoni Olszewski
Ona – Marta Schnura
Opera:
Belinda – Marta Boberska
Dydoan – Olga Pasiecznik/Aneta Łukaszewicz
Druga dama – Agnieszka Kozłowska
Eneasz – Michał Janicki
Czarownica – Dorota Lachowicz/Małgorzata Bartkowska
Pierwsza wiedźma – Małgorzata Grzegorzewicz-Rodek
Druga wiedźma/Duch – Iwona Lubowicz
Marynarz– Jakub A. Grabowski
Zespół wokalny Polskiej Opery Królewskiej
Capella Regia Polona, dyr. Krzysztof Garstka
Tancerze Zespołu Varsavia Galante
Kierownictwo muzyczne: Liliana Stawarz
Reżyseria: Ryszard Peryt
Reżyseria wznowienia: Grzegorz Boniecki
Scenografia: Andrzej Sadowski
Choreografia: Jolanta Kruszewska
Wykonawcy:
Dido – Iwona Lubowicz
Aeneas – Bogdan Śliwa
Belinda – Marta Boberska
Druga dama – Agnieszka Kozłowska
Czarownica – Dorota Lachowicz
Pierwsza wiedźma – Justyna Stepień
Druga wiedźma – Sylwia Krzysiek
Duch – Karol Bartosiński
Żeglarz – Andrzej Marusiak
Musicae Antiquae Collegium Varsoviense pod dyr. Lilianny Stawarz
Zespół wokalny Warszawskie Opery Kameralnej
tancerze
Kierownictwo muzyczne: Łukasz Borowicz
Reżyseria: Jacek Gąsiorowski
Scenografia i kostiumy: Anna Wunderlich
Choreografia: Alexandr Azarkevitch
Projekcje wideo: Krzysztof Niemczycki
Wykonawcy:
Dydona – Agnieszka Makówka, Agnieszka Rehlis
Eneasz – Robert Gierlach, Adam Szerszeń
Belinda / Pierwsza wiedźma – Patrycja Krzeszowska, Dorota Wójcik
Czarownica – Bernadetta Grabias, Małgorzata Kustosik
Druga wiedźma / Kobieta – Jolanta Bobras, Małgorzata Borowik
Duch – Małgorzata Kustosik, Mirosław Niewiadomski
Marynarz – Mirosław Niewiadomski, Dominik Sutowicz
Śmierć – Przemysław Rezner
2010, 14 czerwca – Teatr Collegium Nobilium, Akademia Teatralna w Warszawie
Wykonawcy:
Dydona – Elżbieta Izdebska, Barbara Zamek-Gliszczyńska
Belinda – Natalia Kawałek, Ewelina Siedlecka
Eneasz – Łukasz Hajduczenia
Czarownica – Katarzyna Otczyk
Dama dworu – Joanna Freszel, Aleksandra Klimczak
Wiedźma I /Duch – Michał Sławecki
Wiedźma II – Jakub Józef Orliński
Żeglarz – Andrzej Klepacki
1995, 28 września – Warszawska Opera Kameralna
Kierownictwo muzyczne: Liliana Stawarz
Reżyseria: Ryszard Peryt
Scenografia: Andrzej Sadowski
Choreografia: Jolanta Kruszewska
Wykonawcy:
Venus/Dido – Olga Pasiecznik
Pierwsza Nereida/Belinda – Marta Boberska
Druga Nereida/Druga dama – Amy Wheeler, Urszula Jankowska
Wiosna/Czarownica – Dorota Lachowicz
Pierwsza Pasterka/Pierwsza wiedźma – Grażyna Mądroch
Druga Pasterka/Druga wiedźma – Barbara Abramowicz
Merkury/Duch – Bernard Pyrzyk
Febus/Aeneas – Przemysław Rezner, Bogdan Śliwa
Ona – Ewa Mikulska
On – Sławomir Jurczak
Żeglarz – Jacek Wisłocki
Zespół mimów, Zespół solistów
Wykonawcy:
Dydona – Zofia Jankowska, Ewa Kowalczyk
Eneasz – Władysław Dyląg, Adam Kruzel, Janusz Wenz
Belinda – Elżbieta Szmytka, Alicja Świątek, Elżbieta Towarnicka
Dama dworu – Maria Domańska, Krystyna Kiedo
Czarownica – Zofia Jabłońska, Halina Szymańska
Wiedźma I – Jadwiga Galant, Teresa Wesseley
Wiedźma II – Barbara Adamik, Stefania Zachariasz
Duch – Mariola Kowalczyk, Olga Orłowska
Marynarz – Kazimierz Różewicz, Jan Wilga
1979, 20 października – Opera Bałtycka w Gdańsku
Kierownictwo muzyczne: Jerzy Michalak
Reżyseria: Bogumiła Czosnowska
Scenografia: Marcel Kochańczyk
Choreografia: Zygmunt Kamiński
Polski dyrygent i organista, dyrektor naczelny i artystyczny orkiestry i chóru Capella Cracoviensis.
Ukończył Akademię Muzyczną w Krakowie i Sweelinck Consevatorium w Amsterdamie. Wykładał w Akademii Muzycznej we Wrocławiu i w Universitatafur Musik und Darstellende Kunst w Grazu. W latach 2003–2008 był dyrektorem artystycznym festiwalu Forum Musicum we Wrocławiu, a w latach 2005–2208 konsultantem festiwalu Wratislavia Cantans.
Od listopada 2008 związany z zespołem Capella Cracoviensis, realizuje projekty i serie koncertowe oraz operowe z zakresu muzyki dawnej na historycznych instrumentach w zgodzie z dawna praktyka wykonawczą.
Jan Tomasz Adamus prowadzi Capellę od klawesynu – festiwal Opera Rara 2015, Adriano in Syria; fot. IR
Orkiestra wykonująca muzykę dawną na instrumentach historycznych, powstała w 1970 roku, od 2008 prowadzona przez Jana Tomasza Adamusa. Działa dzięki wsparciu miasta Krakowa. Realizuje repertuar sceniczny głównie barokowy (oratoria G.F. Haendla, msze J.S. Bacha), ale także opery W.A. Mozarta i Missa solemnis L. van Beethovena. Współpracuje z wybitnymi gwiazdami muzyki dawnej, takimi jak koncertmistrze Alessandro Moccia i Alberto Stefani oraz dyrygenci Paul Googwin, Fabio Biondi lub Paul McCreesh. Obok zespołu muzycznego działa również chór kameralny Capelli Cracoviensis z bogatym repertuarem.
Jednym z ciekawych projektów realizowanych przez CC była tak zwana „bar.okowa uczta” – inscenizacja madrygałów Monteverdiego w barach mlecznych z udziałem recytujących aktorów. CC wystąpiła tez kilkakrotnie w ramach festiwalu Opera rara.
Opera Party w Krakowie, 2015; fot. Michał Ramus/Capella Cracoviensis 2015
