Rinaldo HWV 7a
opera seria w trzech aktach
muzyka Georg Friedrich Haendel
libretto Aaron Hill, Giacomo Rossi, na motywach poematu „Jerozolima wyzwolona” Torquata Tassa
premiera w Queen’s Theatre na Haymarket w Londynie, 24 lutego 1711 – wersja 1; w tym samym miejscu 6 kwietnia 1731 – wersja 2
Premierowa obsada
Goffredo (alt) – Francesca Panini-Boschi; 1717 – Antonio Bernacchi (alt-kastrat); 1731 – Annibale Pio-Fabbri (tenor)
Almirena (sopran) – Izabella Girardeau; 1731 – Anna Strada del Pò
Rinaldo (sopran-kastrat) – Niccolò Grimaldi, zwany Niccolini; 1731 – Francesco Bernardi, zwany Senesino (alt-kastrat)
Argente (bas) – Giuseppe Maria Boschi; 1717 – Gaetano Berenstadt (alt-kastrat); 1731 – Francesca Bertoli (alt)
Armida (sopran) – Elisabetta Pilotti-Schiavonetti; 1731 – Antonia Merighi (alt)
Mago cristiano (alt-kastrat) – Giuseppe Cassani; 1731 – Giovanni Commano (bas)
Aroldo (tenor) – Lawrence
Akt I
Dowódcą sił chrześcijańskich jest Goffredo (Godefroy de Bouillon). Namawia on Rinalda, walecznego rycerza, do udziału w zdobyciu Jerozolimy, obiecując w zamian rękę swej córki Almireny, którą Rinaldo kocha żarliwie i z wzajemnością (Commbatti da forte; Ogni indugio). Dowódca sił Saracenów Argente wyjednuje u Goffreda trzydniowy rozejm (Sibillar gli angui d’aletto). W tym czasie wzywa na pomoc swą kochankę, czarownicę Armidę (Vieni, o cara), która obiecuje wyeliminować Rinalda z walki, dzięki czemu chrześcijanie przegrają bitwę (Furie terribili; Molto voglio). Podczas miłosnej schadzki Rinalda i Almireny w ogrodzie (Augeletti che cantate; duet Scherzano sul tuo volto), Armida porywa dziewczynę. Rinaldo rozpacza (Cara sposa; Cor intrato), jednak podniesiony na duchu przez Goffreda, który obiecuje mu wsparcie chrześcijańskiego maga, poprzysięga zemstę (Venti, turbini).
Akt II
Zmierzając do siedziby maga, Goffredo i Rinaldo spotykają syreny. Urzeczony ich magicznym śpiewem (Il vostro maggio) i omamiony obietnicami Rinaldo wsiada do ich łodzi (Il tricerbero umilato), porzucając Goffreda (Mio cor, che mi sai dir?). Tymczasem w ogrodach Armidy Argente próbuje uwieść Almirenę (Lascia ch’io pianga). Armida, stając z rycerzem twarzą w twarz, nie jest w stanie go zabić, a wręcz przeciwnie, pała do niego gwałtowną namiętnością (duet Fermati!; No, crudel!). Przybiera postać Almireny, aby go uwieść, jednak Rinaldo nie daje się zwieść (Abbrugio, avampo e fermo; Ah, crudel!). Na wieść o zalotach Argente do Almireny Armida wybucha furią (Vo far guerra).
Akt III
Goffredo dociera do maga (Sinfonia) i otrzymuje od niego magiczną różdżkę (Andante, o forti), dzięki której on i jego oddziały mogą minąć straże czarownicy (Ritornello). Tymczasem Rinaldo pokonuje potwory Armidy i uwalnia ukochaną (E un incendio). Czarownica i Argente godzą się, by wydać bitwę wojskom chrześcijańskim (duet Al trionfo del nostro furore). Almirena jest szczęśliwa (Bel piacer), Rinaldo jest pewien zwycięstwa (Or la tomba). Dzięki obecności Rinalda Saraceni ponoszą klęskę (Battaglia). Wojska Saracenów ustępują, a Armida i Argente podporządkowują się chrześcijańskiemu władcy (chór Vinto è il sol).
Słowa kluczowe: Haendel, opera barokowa, opera włoska, Rinaldo, Senesino